Vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên có bị phạt không?

Vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên có bị phạt không? Thời gian gần đây, có một số trường hợp các tài xế lái xe oto đang dừng đèn đỏ mà phía sau có xe ưu tiên (xe quân sự, xe cứu thương) hú còi nhưng vẫn không vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên, nguyên nhân của trường hợp này có thể là do mức phạt đối với xe oto khi vượt đèn đỏ hiện nay là từ 18.000.000 – 20.000.000, trong khi đó lỗi vi phạm không nhường đường cho xe ưu tiên đang làm nhiệm vụ có mức phạt từ 6.000.000 – 8.000000 đ thấp hơn nhiều so với lỗi vượt đèn đỏ. Vậy trong trường hợp đang dừng chờ đèn đỏ mà có xe ưu tiên hú còi phía sau, người điều khiển phương tiện giao thông vượt đèn đỏ để nhường đường thì có bị xử phạt vi phạm hành chính hay không?

Xe ưu tiên bao gồm những loại xe nào?

Tại Điề 27 Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định về các loại xe ưu tiên và thứ tự ưu tiên như sau:

– Ưu tiên 1: Xe chữa cháy của Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ và xe chữa cháy của các lực lượng khác được huy động đi làm nhiệm vụ chữa cháy;

– Ưu tiên 2: Xe của lực lượng quân sự, công an, kiểm sát đi làm nhiệm vụ khẩn cấp; đoàn xe có xe Cảnh sát giao thông dẫn đường;

– Ưu tiên 3: Xe cứu thương đi làm nhiệm vụ cấp cứu;

– Ưu tiên 4: Xe hộ đê đi làm nhiệm vụ; xe đi làm nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ, khắc phục sự cố thiên tai, dịch bệnh hoặc xe đi làm nhiệm vụ trong tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật;

– Ưu tiên 5: Đoàn xe tang.

Lưu ý: Trừ đoàn xe tang ra, tất cả các loại phương tiện trên phải đang đi làm nhiệm vụ và có tín hiệu ưu tiên (còi hú, đèn) theo quy định của pháp luật thì mọi người tham gia giao thông mới phải nhường đường.

Vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên có bị phạt không?

Theo quy định tại khoản 11 Điều 2 và khoản 1 Điều 11 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 thì hành vi vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên đang làm nhiệm vụ được xem là tình thế cấp thiết, do đó hành vi vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên sẽ không bị xử phạt.

– Tại Điều 11 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định các trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:

“Điều 11. Những trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính
Không xử phạt vi phạm hành chính đối với các trường hợp sau đây:
1. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong tình thế cấp thiết;
2. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do phòng vệ chính đáng;
3. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất ngờ;
4. Thực hiện hành vi vi phạm hành chính do sự kiện bất khả kháng;
5. Người thực hiện hành vi vi phạm hành chính không có năng lực trách nhiệm hành chính; người thực hiện hành vi vi phạm hành chính chưa đủ tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 5 của Luật này”.

– Về tình thế cấp thiết, tại khoản 11 Điều 2 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 định nghĩa như sau:

“Tình thế cấp thiết là tình thế của cá nhân, tổ chức vì muốn tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa”.

Theo quy định nêu trên,hàn vi vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên (xe chữa cháy, xe cứu thương, xe quân sự, xe đang làm nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn,..) có thể được xem là tình thế cấp thiết, bởi nếu không vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên đó thì sẽ có nguy cơ đe dọa đến quyền và lợi ích chính đáng của người khác, không còn cách nào khác là phải vượt đèn đỏ để giảm thiểu, ngăn ngừa thiệt hại lớn hơn.

Như vậy, căn cứ quy định tại Điều 2 và Điều 11 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 thì hành vi vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên đang làm nhiệm vụ sẽ không bị xử phạt.

Lưu ý: Tùy từng trường hợp cụ thể khi vượt đèn đỏ trên thực tế mà cơ quan chức năng sẽ xác định hành vi cụ thể để quyết định xử phạt hay là không xử phạt.

Vượt đèn đỏ, leo lề để nhường đường cho xe ưu tiên sẽ không bị xử phạt.

Tại cuộc họp báo về tình hình kinh tế – xã hội chiều 16/01/2025, trả lời câu hỏi về “hành vi vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên có bị phạt không?”, Công an TPHCM khẳng định đây là trường hợp cấp thiết nên sẽ không bị xử phạt.

(Ông Lê Mạnh Hà – Phó trưởng Phòng Tham mưu Công an TPHCM, thông tin tại buổi họp báo – Ảnh: Tiền Phong)

Sau khi Nghị định số 168/2024/NĐ-CP có hiệu lực, các hình phạt cho các vi phạm đã tăng lên đáng kể, dẫn đến một số công dân tránh việc vượt đèn đỏ và không lái xe trên vỉa hè để nhường đường cho xe cứu thương và xe cứu hỏa đang đi làm nhiệm vụ.

Hành vi này đang tạo ra những ý kiến trái ngược trong cộng đồng. Một là, vượt đèn đỏ để nhường đường thì sẽ bị xử phạt rất cao (từ 18  -20 triệu đồng). Hai là, không vượt đèn đỏ để không bị xử phạt, nếu có bị xử phạt về hành vi không nhường đường cho xe ưu tiên (từ 6 – 8 triệu đồng) thì mức phạt này vẫn thấp hơn so với việc vượt đèn đỏ.

Để giải quyết vấn đề này, Thượng tá Lê Mạnh Hà – Phó trưởng Phòng Tham mưu, Công an TPHCM cho biết, theo Luật Xử lý vi phạm hành chính về tình huống khẩn cấp, những cá nhân tham gia giao thông phải vượt đèn đỏ hoặc lái xe trên vỉa hè để nhường đường cho các phương tiện đang làm nhiệm vụ khẩn cấp sẽ không bị phạt.

Những trường hợp người tham gia giao thông vượt đèn đỏ, leo lên vỉa hè trong tình huống cấp thiết này, nếu người thực thi nhiệm vụ vẫn ra quyết định xử phạt thì người thực hiện nhiệm vụ xử lý sai, người bị xử lý có quyền khiếu nại.